Docente Nederlands over lees- en schrijfniveau van jongeren: ‘Ze hebben geen zin om een antwoord op te schrijven’
KAAG EN BRAASSEM – Als je het aan Nelleke van der Meer vraagt, is het best goed gesteld met het lees- en schrijfniveau Nederlands onder jongeren. De docente Nederlands aan het Ashram College heeft door de jaren heen wel een hoop zien veranderen in hoe jongeren lezen.
‘Leerlingen lezen een heleboel, maar misschien niet altijd datgene wat we willen,’ vertelt Van der Meer in De Ochtendshow. ‘Op het moment dat ze op hun mobieltje bezig zijn, lezen ze wel dingen. Maar ze lezen vluchtig. Dat is anders lezen, en echt een verschil.’
Het valt haar op dat leerlingen moeite hebben met lange teksten. ‘Op social media scrollen we gewoon weg,’ vertelt ze. Van der Meer denkt dat dit te maken heeft met een korte spanningsboog. Dit merkt ze ook op school. Als voorbeeld geeft ze het maken van een examen Nederlands. ‘Dat duurt drie uur. Zet ze daar maar eens even aan om te oefenen. Dat vinden ze heel lastig.’
Op zoek naar literatuur
De docenten zijn op zoek naar manieren om de leerlingen tot lezen te verleiden. ‘Literatuur uit de bovenbouw van het vwo is veelal geschreven door volwassen mannen, en die schrijven niet over datgene wat leerlingen willen lezen.’
‘Dus het is voor ons, docenten Nederlands, wel de kunst om datgene uit te zoeken wat een leerling interessant vindt, wat ze spannend vinden.’
Soms zeggen leerlingen tegen me: 'Mevrouw, u heeft gelijk' - Docente Van der Meer
Van der Meer probeert het lezen bij de leerlingen te stimuleren door te zoeken naar hun interesses en aan de hand daarvan boeken aan te bevelen. Zo vraagt ze bijvoorbeeld welke series ze kijken. Ook vragen naar wat een leerling later voor beroep wil gaan doen, helpt bij het maken van een boekkeuze.
‘Als iemand de gezondheidszorg in wil of psychologie wil studeren, dan raad ik een boek aan waarin iets over psychologen wordt verteld, of waarin psychologen de hoofdrol spelen. Zo probeer je toch de leerling aan het lezen te krijgen. En soms zeggen ze later tegen me: 'Mevrouw, u heeft gelijk', en soms zeggen ze: 'Ik vind het nog steeds saai.' Dan begint het eigenlijk opnieuw.'
Thuis schrijven leerlingen weinig
Hoewel de docente vindt dat het best goed gesteld is met de leesvaardigheden van de leerlingen, ziet Van der Meer ook dat ze meer moeite hebben met schrijven. Ze denkt dat een van de redenen is dat ze dit heel weinig doen. In tegenstelling tot lezen, schrijven veel leerlingen thuis een stuk minder.
‘Ja, schrijven is toch echt wel iets voor de schoolse setting en eventueel daarna de opleiding,’ zegt Van der Meer. Maar ook op school kijken de leerlingen er soms tegenop. ‘Dan hebben ze geen zin om een antwoord op te schrijven. 'Mevrouw, het zit wel in mijn hoofd, ik weet het wel,' zeggen ze dan. Maar goed, ik kan natuurlijk niet in die hoofden kijken.’
Vroeg beginnen
Ondanks de uitdagingen ziet de docente het positief in. ‘We hebben vier, vijf of zes jaar de tijd om de leerlingen daar te brengen waar zij moeten zijn.’
Leerlingen op het Ashram College beginnen al vroeg met het op niveau brengen van de leesvaardigheden: voor de eerste klas is er een speciaal leesuur. ‘Onderzoeken zeggen wel dat het zinvol is,’ vertelt Van der Meer. De resultaten moeten over een paar jaar te zien zijn.
Lees ook: Studio Alphen organiseert verhalenwedstrijd tijdens week van Lezen en Schrijven
